بهروز شعیبی در گفت‌وگو با فیلمزی: اندیشه پویای جوانان را نمی‌توان در هیچ چارچوبی محدود کرد
به گزارش فیلمزی، چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران از فردا، ۲۷ مهرماه، در پردیس سینمایی ایران‌مال آغاز به کار می‌کند و به مدت یک هفته میزبان فیلمسازان جوان و علاقه‌مندان به فیلمِ کوتاه خواهد بود.
این رویداد، ویترینی برای نمایش آثار خلاقانه‌ای است که نه‌تنها در عرصه ملی، بلکه در سطح بین‌المللی نیز همواره حرفی برای گفتن داشته و افتخارآفرین بوده‌اند. بی‌تردید، حضور و درخشش فیلمسازان جوان در این جشنواره و ورود آنان به جریان اصلی سینما، بازتابی از نگاه مدیران و سیاست‌گذاری‌های مرتبط با سینمای کوتاه ایران به شمار می‌رود.
در همین راستا، رسانه فیلمزی گفت‌وگویی با بهروز شعیبی، دبیر چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و مدیر انجمن سینمای جوانان ایران، انجام داده است.
شعیبی در این گفت‌وگو بر ضرورت ارتباط و گفت‌وگو با جامعه و به تبع آن جوانان فیلمساز، تأکید کرد و یادآور شد: برای شکل‌گیری وفاق‌ملی باید درباره جزئی‌ترین مسائل سخن گفت؛ چراکه پرداختن صرف به کلیات، راه به جایی نخواهد برد.
-با توجه به تأکید شما بر ارتقای کیفی آثار از نظر فنی و حضور سینماگران حرفه‌ای در تولید، آیا می‌توان فیلم کوتاه را به‌عنوان یک قالب مستقل در سینما در نظر گرفت و نگاه صرفاً آماتوری یا نقش آن به‌عنوان سکوی پرتاب به سینمای بلند را کنار گذاشت؟
برای پاسخ به این پرسش، بد نیست به دیدگاه قدیمی‌ترهای انجمن اشاره کنم. یکی از نقدهایی که همواره مطرح می‌شود، به نام انجمن بازمی‌گردد. برخی معتقدند که عنوان «انجمن سینمای جوانان» چندان دقیق نیست و بهتر بود به جای «جوانان»، از واژه «ج وان» به معنای «اندیشه جوان» استفاده می‌شد. چراکه واژه «جوانان» به‌نوعی محدودیت سنی را القا می‌کند، در حالی‌که هر اندیشه تازه و جوان می‌تواند در قالب فیلم کوتاه جای بگیرد و در این چارچوب به فعالیت بپردازد.
-حسبِ این دیدگاه، آیا در این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران فیلمی بر اساس اندیشه جوان ساخته شده است؟
رویکرد جشنواره از ابتدا بر پایه «خِردمحوری و اندیشه‌ورزی» شکل گرفت. از همین رو، فیلمسازانی در این رویداد حضور دارند که سال‌ها در عرصه فیلم کوتاه فعالیت کرده‌اند و همچنان به این قالب وفادار مانده‌اند. آنان آزادی و رهایی‌ای را که فیلم کوتاه در اختیارشان قرار می‌دهد، از خود دریغ نکرده‌اند. به همین دلیل است که معتقدم هرچند جایزه تماشاگران مردمی ارزشمند است، اما نباید در نگاه فیلمساز به اولویت بدل شود؛ بلکه مهم آن است که فیلمساز این رهایی و استقلال در مسیر خلاقیت خود را ادامه دهد.
-آیا می‌توان گفت جوایزی از این دست آینده فیلمسازی برگزیدگان را تا حدی تضمین می‌کند؟
نمی‌دانم آینده چه در پیش دارد، اما باور دارم که فیلمسازان جوان در هر شرایطی مسیر خود را ادامه خواهند داد. کافی است با آنان و با یکدیگر گفت‌وگو کنیم، چراکه اندیشه پویای جوانان را نمی‌توان در هیچ چارچوبی محدود کرد. تنها باید همراهشان شد، و این همراهی چندان دشوار نیست؛ زیرا همان‌گونه که در عرصه تکنیک پیش می‌روند، به‌زودی در قصه‌پردازی و بن‌مایه‌های فکری آثارشان نیز به عمق و غنای بیشتری دست خواهند یافت.
-آیا این پیشرفت در بن‌مایه‌های فکری محدود به جشنواره خواهد ماند؟
خیر؛ بلکه همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم، ضرورت اصلی، برگزاری گفت‌وگوهای مستمر و سالانه با جوانان فیلمساز است. این امر هم مسئولیت فردی من و هم وظیفه سازمانی ما را شامل می‌شود. چراکه در طول سال به‌طور مستقیم با فیلمسازان جوان در ارتباط هستیم و باید پاسخگوی این پرسش باشیم که چرا خروجی سالانه آثار، گاه با کیفیت مطلوب و گاه با کیفیت پایین ارائه می‌شود.
-در طول دوران مسئولیت خود، تا چه اندازه توانسته‌اید به تعامل و گفت‌وگویی که همواره بر ضرورت آن تأکید داشته‌اید، جامه عمل بپوشانید؟
نزدیک به ۱۰ ماه است که مسئولیت مدیریت انجمن سینمای جوانان را بر عهده گرفته‌ام. در این مدت تمرکز اصلی ما بر فعالیت‌های زیربنایی انجمن، برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای و همچنین یک پویش ملی بوده است و اکنون نیز جشنواره فیلم کوتاه تهران در جریان است. با این حال، پس از برگزاری این رویداد، قصد دارم انرژی و توجه بیشتری را صرف حمایت و همراهی با فیلمسازان جوان کنم.
-تعامل و گفت‌وگویی که وعده‌اش را داده‌اید به چه شکل و در چه قالبی انجام می‌شود؟
به باور من، یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌توان برای جوانان انجام داد، کاستن از حجم دغدغه‌های آنان است، به‌گونه‌ای که خود را در فضایی از آزادگی ببینند و تمرکز اصلی‌شان بر خودِ سینما باشد. به این معنا که سینما نه هدف نهایی، بلکه ابزاری برای بیان اندیشه و خلاقیت تلقی شود. درست همان‌طور که هوش مصنوعی هدف نیست و صرفاً ابزاری برای انجام کارهای گوناگون است. در همین راستا، فضای مجازی نیز هیچ‌گاه به هدف تبدیل نشد، بلکه ابزاری شد برای تسهیل جریان زندگی روزمره انسان. امروز نیز شاهدیم که از این فضا برای تبلیغات، انتقال مفاهیم و ارتباطات گسترده استفاده می‌شود.
-فکر می‌کنید چه زمانی این گفت‌وگویی که از آن می‌گویید به موفقیت می‌رسد؟
زمانی که در مواجهه با فیلمسازان جوان، در عین پختگی همراه‌تر عمل کنیم، آنان درمی‌یابند که فاصله‌ای میان ما وجود ندارد. نکته اصلی این است که فیلمسازان باید ابزار سینما را به‌خوبی بشناسند تا بتوانند قصه‌ها و دغدغه‌های خود را بیان کنند. واقعیت این است که در انجمن سینمای جوان چنین بستری فراهم شده است.
-آقای شعیبی، به عنوان آخرین سوال، شما به‌عنوان فیلمسازی آگاه که در همین جامعه زیسته‌اید، به‌خوبی می‌دانید علاوه بر مشکلات اقتصادی، دلخوری‌های اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی میان مردم و دولت‌ها نیز وجود دارد. در مقام یک مسئول در نظام سینمایی کشور، چه راهکارهایی را برای بازسازی اعتماد میان سینماگران و مدیریت سینما در بخش‌های مختلف ضروری می‌دانید؟ به‌ویژه آنکه امروز شاهد تولید فیلم‌های زیرزمینی هستیم که در نهایت مسیر خود را پیدا می‌کنند.
نمی‌دانم تا چه اندازه شیوه‌ای که در پیش گرفته‌ایم موفق خواهد بود، اما نخستین شرطی که از ابتدای ورود برای خود گذاشتم این بود که فیلمسازان جوان را همکاران خود بدانم. چراکه من نیز این مسیر را پشت سر گذاشته‌ام و همواره آرزو داشتم به‌عنوان کارگردان پشت مانیتور بنشینم و هدایت قصه و روایت را بر عهده بگیرم. از همین رو، تمام تلاشم این است که گفت‌وگوهایمان به‌صورت جزئی و مصداقی شکل بگیرد، زیرا تجربه نشان داده است که در کلیات، منطق گفت‌وگو کمتر مجال بروز پیدا می‌کند.