بزرگداشت امیر نادری و نمایش «تنگنا»؛ بازخوانی تاریخ نسل طلایی سینما

به گزارش فیلمزی، در مراسمی برای امیر نادری، که به همت کانون کارگردانان خانه سینما در سینما فرهنگ برگزار شد، ضمن تقدیر از محمد موفق (دستیار کارگردان قدیمی)، حکایت یک نسل موفق از فیلمسازان سینمای ایران بازخوانی شد.

پیش از نمایش فیلم، حاضران برای گرامیداشتِ یاد و خاطره ناصر تقوایی به یک دقیقه سکوت کردند. در ادامه، اصغر نعیمی اجرای مراسم را برعهده داشت و پیامی صوتی از امیر نادری برای حاضران پخش شد که در آن نادری به نقش ماندگار ناصر تقوایی در رشد فیلم‌سازی جنوب و تأثیر عمیق او بر نسل‌های بعدی سینماگران اشاره کرد.

یاد و خاطره ناصر تقوایی در کنار نمایش «تنگنا»

در بخش دیگری از مراسم، فریدون جیرانی با قرائت متنی با عنوان «حکایت یک نسل»، به بازخوانی شرایط اجتماعی، سیاسی و سانسوری پرداخت که نسل دوم فیلمسازی ایران را شکل داد؛ نسلی که به گفته او از دهه ۴۰ خورشیدی تا پس از انقلاب، با دو نوع سانسور متفاوت مواجه بود، اما در همین دوران‌ها برخی از ماندگارترین آثار تاریخ سینمای ایران را خلق کرد.

دو نوع سانسور؛ یک مسیر پرفراز و نشیب

در روایت جیرانی، سانسور پیش از انقلاب بیشتر نگران تأثیرات روشنفکری و گرایش‌های چپ‌گرایانه در سینما بود؛ در حالی‌که پس از انقلاب، سانسور از دل ایدئولوژی برخاسته بود و نسبت به هرگونه نگاه روشنفکرانه، بدبینی داشت. جیرانی با مثال‌هایی چون سرنوشت اکران فیلم‌هایی نظیر «گاو»، «آرامش در حضور دیگران»، «دایره مینا»، «مرثیه»، «گوزن‌ها» و «باشو غریبه کوچک» شرایط دشوار فیلم‌سازی در هر دو دوره را شرح داد.

او به نام‌هایی چون ناصر تقوایی، بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی، علی حاتمی، امیر نادری، عباس کیارستمی و دیگر فیلم‌سازان تأثیرگذار این نسل اشاره کرد و تأکید داشت که بدون دستاوردهای این نسل، بخش بزرگی از تاریخ سینمای ایران شکل نمی‌گرفت.

امیریوسفی: تاریخ سینمای ایران باید بی‌پرده روایت شود

در ادامه، محسن امیریوسفی، عضو هیات مدیره کانون کارگردانان، نیز به همزمانی درگذشت ناصر تقوایی و دومین سالگرد درگذشت داریوش مهرجویی اشاره کرد و ۲۲ مهر را «روز سیاه سینمای ایران» نامید. او با انتقاد صریح از سانسور و توقیف آثار، خواستار شکل‌گیری نگاهی صریح و صادقانه نسبت به آنچه «جنایات فرهنگی» خواند، شد:

شاید فیلم‌سازانی چون تقوایی، مهرجویی، کیارستمی و بیضایی با بزرگواری خود همه را بخشیده باشند، اما تاریخ نباید سکوت کند.

او با لحنی صریح از نهادهایی که باعث حذف، توقیف یا حذف تدریجی هنرمندان شدند، انتقاد کرد و خواستار مستندسازی دقیق‌تر از مسیرهای پرچالش فیلم‌سازی در ایران شد.