راز فیلم The Substance فاش شد؟ تئوری که همه‌چیز را تغییر می‌دهد
فیلم The Substance با بازی خیره‌کننده‌ی دمی مور و مارگارت کوالی، یکی از عجیب‌ترین و بحث‌برانگیزترین فیلم‌های ترسناک سال است. اثری که با رویکرد «ترسناک جسمی» (Body Horror)، نقدی بی‌رحمانه به استانداردهای زیبایی، زن‌ستیزی و نگاه ابزاری هالیوود به زنان دارد. اما همیشه در میان تماشاگران، کسانی هستند که یک قدم فراتر می‌روند و لایه‌های پنهان داستان را جستجو می‌کنند. حالا یک تئوری هوشمندانه از دل همین گفتگوها بیرون آمده که اگر درست باشد، کل فیلم را بازتعریف می‌کند.
به گزارش اسکرین رنت، این ایده که نخستین بار در شبکه‌ی اجتماعی ردیت مطرح شد، یک سوال ساده اما بنیادین را پیش می‌کشد: «چه می‌شود اگر تمام این ماجراها در ذهن الیزابت اتفاق افتاده باشد؟» این تئوری می‌گوید که الیزابت، شخصیت اصلی فیلم، پس از اولین استفاده از «ماده»، بیهوش شده و تمام وقایع بعدی، کابوس طولانی او پیش از مرگ است. کابوسی که از عمیق‌ترین ترس‌های او درباره‌ی جایگزین شدن و از دست دادن جوانی‌اش نشأت می‌گیرد.
طرفداران این نظریه به چند نکته‌ی کلیدی اشاره می‌کنند. اول از همه، فرایند به دست آوردن «ماده» بیشتر شبیه یک کلاهبرداری است تا یک فرایند پزشکی معتبر. بسته‌بندی ساده و بازاریابی آن برای «افراد مستأصل»، بیشتر یادآور مواد مخدر غیرقانونی است تا یک داروی معجزه‌آسا. گویی ذهن الیزابت در رویای خود، در حال ساختن داستانی بر پایه‌ی همین عدم اطمینان است.
«فکر کردم... چه می‌شود اگر همه‌چیز در ذهن الیزابت باشد؟ بعد از اولین تزریق... الیزابت غش می‌کند، شاید سرش به جایی می‌خورد و بعد این کابوس دیوانه‌وار را می‌بیند.» - کاربر ردیت
اما شاید قوی‌ترین شاهد برای این تئوری، لحظه‌ای باشد که قوانین خود فیلم زیر پا گذاشته می‌شود. طبق دستورالعمل «ماده»، الیزابت و نسخه‌ی جوان‌ترش، سو (Sue)، هرگز نباید همزمان بیدار باشند. اما در بخش‌های پایانی فیلم، این اتفاق می‌افتد و آن‌ها با هم تعامل می‌کنند. این نقض آشکار قوانین، بیشتر با منطق سیال و بی‌قاعده‌ی یک رویا همخوانی دارد تا با واقعیت داستانی فیلم. در دنیای خواب، الیزابت می‌تواند قوانین را فراموش کند و به ترس‌هایش اجازه دهد تا در قالب «سو» تجسم فیزیکی پیدا کنند.
نکته‌ی جالب اینجاست که حتی اگر این تئوری را بپذیریم، پیام اصلی فیلم دست‌نخورده باقی می‌ماند. داستان The Substance درباره‌ی تجربه‌ی درونی و روانی الیزابت با مفهوم پیری و فشارهای اجتماعی است و این پیام، چه در واقعیت و چه در رویا، به قوت خود باقی است. در واقع، اگر این کابوس‌ها تا این حد وحشتناک هستند، عمق اضطراب و نگاه هیولاوار او به خودش را حتی بهتر نشان می‌دهند.
با این حال، پذیرش این تئوری یک قربانی بزرگ می‌گیرد: ژانر وحشت فیلم. بخش بزرگی از جذابیت فیلم در شوکه‌کننده بودن و جلوه‌های ویژه‌ی بی‌پرده‌ی آن است. اگر بدانیم که آن پایان انفجاری و تکان‌دهنده، صرفاً یک رویا بوده، تمام آن تعلیق و وحشت فرو می‌ریزد و به یک شوخی بزرگ تبدیل می‌شود. ترس جسمی برای اثرگذاری به اندکی حس واقعیت نیاز دارد و اگر این واقعیت از آن گرفته شود، چیزی جز یک فانتزی عجیب باقی نمی‌ماند. در نهایت، این تئوری فیلم را به اثری عمیق‌تر از نظر روانشناختی تبدیل می‌کند، اما از ارزش‌های آن به عنوان یک فیلم ترسناک کم می‌کند.
شما با این تئوری موافقید؟ نظرتان را درباره فیلم The Substance با ما در میان بگذارید.