وداع با آخرین سامورایی: تاتسویا ناکادای در ۹۲ سالگی از دنیا رفت
باید اعتراف کنیم از او بیخبر بودیم. وقتی خبر درگذشت تاتسویا ناکادای را میبینیم، همان اندوهی را حس از دست دادن یکی از ستونهای سینمای جهان به سراغ آدم میآید. او در ۹۲ سالگی از میان ما رفت و جهانی را با میراث نگاههای مغناطیسی و بازیهای پر از خشم و وقار اخلاقیاش تنها گذاشت.
اگر قرار باشد قلهای برای بازیگران بزرگ سینمای ژاپن متصور شویم، نامهایی چون توشیرو میفونه، چیشو ریو و تاکاشی شیمورا در کنار ناکادای قرار میگیرند. جایگاه او در این فهرست انکارناپذیر است؛ با آن چهرهی نیمهدرسایه و چشمانی که میتوانستند جهانی از معنا را منتقل کنند. او تجسم نیرویی بود که سینمای ژاپن را برای همیشه دگرگون کرد.
به گزارش ورلد آو ریل، کارنامهی ناکادای فهرستی از بزرگترین مؤلفان سینمای ژاپن است: آکیرا کوروساوا، ماساکی کوبایاشی، کیهاچی اوکاموتو و هیروشی تشیگاهارا. او با همهی آنها کار کرد و هر بار، تعریف جدیدی از یک مرد پیشرو در سینمای ژاپن ارائه داد. همهچیز از دو حضور کوتاه و بینام در اوایل دههی ۵۰ میلادی شروع شد: یکی در فیلم «اتاق دیوار ضخیم» کوبایاشی و دیگری در «هفت سامورایی» کوروساوا. این لحظات گذرا، سرآغاز روابطی بودند که سرنوشت حرفهای او را رقم زدند و به ساخت یازده فیلم با کوبایاشی و شش فیلم با کوروساوا منجر شدند.
با کوروساوا، او در فیلمهایی چون «یوجیمبو»، «سانجورو»، «بهشت و دوزخ»، «کاگهموشا» و «ران» ظاهر شد؛ کارنامهای که بهتنهایی برای تعریف یک عمر فعالیت هنری کافی است. اما ناکادای در سوی دیگر، بار سنگین سهگانهی ۹.۵ ساعتهی کوبایاشی، «وضع بشر»، را به دوش کشید؛ یک آزمون استقامت اخلاقی و فیزیکی. سپس در سال ۱۹۶۲، یکی از تکاندهندهترین اجراهای تاریخ سینمای ژاپن را در فیلم «هاراکیری» به نمایش گذاشت؛ فیلمی با قدرتی سرسامآور.
و بعد نوبت به «ران» (آشوب) در سال ۱۹۸۵ رسید؛ شاید بزرگترین شاهکار او. کوروساوا برداشتی آخرالزمانی و استادانه از «شاه لیر» شکسپیر ساخت و ناکادای را در مرکز آن قرار داد: یک جنگسالار پیر که همزمان با فروپاشی امپراتوریاش، در جنون غرق میشود. این نقشآفرینی فراموشنشدنی است. چهرهی او که با گریم سنگین و سفید پوشانده شده، به چیزی میان یک ماسک و یک جسد تبدیل میشود و تا ابد در حافظهی سینما حک شده است.
شاید بیخبری ما از او در این سالها، به نوعی شاعرانه باشد. ناکادای هرگز به دنبال شهرت و هیاهو نبود. او تماما دربارهی «حضور» بود؛ حضوری که حالا جای خالیاش برای همیشه در پردهی سینما احساس خواهد شد.
کدام فیلم یا نقشآفرینی تاتسویا ناکادای در ذهن شما ماندگار شده است؟ نظرتان را با ما در میان بگذارید.