نولان میگوید مشکل بزرگ فیلمهایش در «ادیسه» حل شده است
اگر از طرفداران سینمای کریستوفر نولان باشید، حتما با این صحنه آشنایید: میخکوب شدهاید، موسیقی حماسی گوشتان را پر کرده، تصاویر عظیم IMAX شما را بلعیدهاند، اما ناگهان از خودتان میپرسید: «بازیگر الان چی گفت؟». این شکایت همیشگی از صدای نامفهوم و دیالوگهای گنگ، از «تنت» تا همین «اوپنهایمر» اخیر، به بخشی جداییناپذیر از تجربهی تماشای فیلمهای او تبدیل شده است. اما به نظر میرسد این کارگردان سرانجام راه حلی برای این مشکل بزرگ پیدا کرده است.
بر اساس گزارش ورلد آو ریل، نولان با فیلم جدیدش «ادیسه» (The Odyssey)، تاریخسازی میکند. این فیلم اولین اثر داستانی بلندی است که به طور کامل با دوربینهای IMAX فیلمبرداری میشود و مهمتر از آن، به لطف یک تکنولوژی جدید، ممکن است برای همیشه به بحثها دربارهی صدای فیلمهای او پایان دهد. نولان در مصاحبه با مجلهی امپایر، نتایج را «برقآسا و هیجانانگیز» توصیف کرده و گفته: «قبلا هرگز نمیتوانستیم چنین تصاویری بگیریم.»
اما این تکنولوژی جدید چیست؟ تا پیش از این، دوربینهای IMAX به دلیل صدای بسیار بلندی که تولید میکردند، بیشتر برای صحنههای اکشن و بدون دیالوگ مناسب بودند. ضبط صدای واضح در صحنههای آرام و گفتگو محور با این دوربینها تقریبا غیرممکن بود. اما حالا، یک محفظهی جدید برای دوربینها به نام «بلیمپ» (blimp) طراحی شده که به شکل چشمگیری صدای دوربین را کاهش میدهد. این دوربینهای جدید ۳۰ درصد ساکتتر هستند و بدنهای از فیبر کربن دارند که کار با آنها را سبکتر میکند.
نولان در این باره میگوید: «سیستم بلیمپ یک نقطهی عطف واقعی است. حالا میتوانید در حالی که بازیگر زمزمه میکند، دوربین را در فاصلهی سی سانتیمتری صورتش بگیرید و صدایی قابل استفاده ضبط کنید. این تکنولوژی، درهای جدیدی را برای ثبت لحظات صمیمی بازیگری در زیباترین فرمت سینمایی جهان باز میکند.»
این خبر از آن جهت اهمیت دارد که یکی از اصلیترین بهانههای نولان برای صدای فیلمهایش را از بین میبرد. او در گذشته، علاوهبر مقصر دانستن بازیگرانی که حاضر به ضبط مجدد دیالوگها (ADR) نمیشوند، همیشه به سر و صدای دوربینهای IMAX به عنوان یک عامل مزاحم در میکس نهایی صدا اشاره میکرد. او حتی در کتاب «واریاسیونهای نولان» نوشتهی تام شون، از «محافظهکار» بودن تماشاگران در مورد صدا گله کرده و انتخابهای خود در میکس صدا را «رادیکال» و کاملا عمدی خوانده بود.
نولان در همان کتاب تعریف میکند که چگونه کارگردانهای دیگر پس از تماشای فیلمهایش با او تماس میگرفتند و میگفتند دیالوگها «غیرقابل شنیدن» است. او در پاسخ گفته بود: «بعضیها فکر میکردند شاید موسیقی بیش از حد بلند است، اما حقیقت این بود که این کل ماجرا و روشی بود که ما برای میکس انتخاب کرده بودیم.» حالا با وجود دوربینهای بیصدا، دیگر نمیتوان نویز فنی را مقصر دانست. اگر در «ادیسه» باز هم دیالوگها زیر لایههای صدا گم شوند، مشخص میشود که این یک نقص فنی نبوده، بلکه امضای هنری عامدانهی کارگردان است.
فیلم «ادیسه» در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۶ توسط کمپانی یونیورسال اکران خواهد شد و این بزرگترین آزمون برای نولان خواهد بود. آیا او از این فرصت برای ارائهی یک تجربهی شنیداری شفاف و واضح استفاده میکند، یا بر سبک «رادیکال» خود پافشاری خواهد کرد؟ گوشهای تماشاگران در سراسر جهان منتظر شنیدن پاسخ هستند.
به نظر شما مشکل صدای فیلمهای نولان یک انتخاب هنری است یا یک نقص فنی؟ منتظر نظراتتان هستیم.