افشای یک تحقیق: راتن تومیتوز با امتیازات جعلی شما را فریب میدهد
به گزارش World of Reel، حتماً برایتان پیش آمده که قبل از دیدن یک فیلم، سری به سایت راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes) بزنید. آن امتیاز درخشان «۱۰۰٪ تازه» مثل یک مهر تأیید عمل میکند و شما را با خیال راحت به سینما میفرستد. این روزها، بهخصوص بعد از جشنوارههای معتبری مثل ونیز و تلوراید، خبر امتیازهای کامل و تشویقهای چند دقیقهای مثل بمب در رسانهها منفجر میشود. اما آیا تا به حال حس کردهاید فیلمی که با این همه هیاهو تماشا کردهاید، آنقدرها هم شاهکار نبوده است؟ اگر این حس را داشتهاید، تنها نیستید. به نظر میرسد درگیر پدیدهای به نام تورم هیاهو (Hype Inflation) شدهایم.
این فقط یک حس نیست؛ یک واقعیت آماری است. بر اساس یک تحقیق جامع که مت بلونی در رسانه Puck منتشر کرده، ما در میانهی یک توهم بزرگ زندگی میکنیم. بلونی با گفتگو با منابع متعدد در صنعت سینما به این نتیجه رسیده که برخلاف روایت رسانهها، فیلمهای پرسروصدای امسال آن مدعیان بیچونوچرای اسکار که در گذشته میدیدیم، نیستند. او میگوید:
«حقیقت این است که هیچکدام از این فیلمها آن مدعیان قدرتمند و تعیینکنندهای نیستند که در سالهای گذشته دیدهایم.»
پس این امتیازهای کامل از کجا میآیند؟ پاسخ در تغییر ماهیت خود راتن تومیتوز نهفته است. این وبسایت که زمانی ابزاری برای دموکراتیک کردن نقد فیلم به شمار میرفت، حالا به یکی از داراییهای استودیوها تبدیل شده (از سال ۲۰۱۶ یونیورسال و برادران وارنر مالک آن هستند). سیستم سادهانگارانهی «تازه/گندیده» تمام جزئیات و پیچیدگیهای یک نقد را از بین میبرد و فضا را برای دستکاری باز میگذارد. استراتژیهای تعیین زمان انتشار نقدها، انتخاب منتقدان گزینشی و استفاده از بلاگرهای اسکاری که بیشتر شبیه اینفلوئنسرها عمل میکنند، همگی بخشی از این بازی جدید هستند.
آمار دروغ نمیگویند
تحقیق رسانهی پاک نشان میدهد که بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴، میانگین امتیازها در راتن تومیتوز ۱۳ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که در همین بازهی زمانی، امتیازها در سایت متاکریتیک (Metacritic) که سیستم امتیازدهی دقیقتری دارد، تنها ۵ درصد رشد کرده است. این اختلاف فاحش نشان میدهد که اقتصاد هیاهو، این سایت را به طور کامل آلوده کرده است.
مشکل اینجاست که راتن تومیتوز دیگر تفاوتی بین منتقدان باتجربه و کارکشته با بلاگرهای جویای نام، نویسندگان سایتهای هواداری و افرادی با اعتبار مشکوک قائل نیست. بسیاری از کسانی که امروز در این سایت «منتقد» نامیده میشوند، در واقع تحلیلگران فصل جوایز هستند که بقایشان به حفظ دسترسی به مصاحبهها، نشستهای خبری کنترلشده و دعوتنامههای کمپینهای تبلیغاتی بستگی دارد. در چنین سیستمی، نقد مثبت پاداش میگیرد و نقد منفی با طرد شدن مجازات میشود. در نهایت همه برنده به نظر میرسند، جز مخاطبی که با اطلاعات بازیافتی و تبلیغاتی تغذیه میشود.
این امتیازهای بالا لزوماً به معنای فیلمهای بهتر نیست. یک دهه پیش، فیلمهای مهم فصل جوایز آثاری بودند که ریسک میکردند، نقصهایی داشتند و منتقدان از اشاره به آنها ابایی نداشتند. اما امروز، منتقدان در تمام حوزهها محتاطتر شدهاند و از ترس واکنشهای منفی یا از دست دادن جایگاهشان، کمتر حاضرند حبابهای فرهنگی را بترکانند. در هالیوود که بازاریابی همهچیز است، راتن تومیتوز به نگین درخشان یک سیستم دستکاریشده تبدیل شده است.
شاید بپرسید آیا این موضوع اهمیتی دارد؟ اگر شما با این بازی آشنا باشید، شاید نه. اما برای مخاطب عام، راتن تومیتوز همچنان مهمترین معیار سنجش «کیفیت» است. و اینجاست که مشکل اصلی نمایان میشود: یک معیار جعلی به یک واقعیت انکارناپذیر تبدیل شده و مرز بین روزنامهنگاری و بازاریابی را به کلی محو کرده است.
شما چقدر به امتیازهای راتن تومیتوز اعتماد میکنید؟ نظرتان را با ما در میان بگذارید.